fot. Jacek Maćkowski

W dniach 20-21 września 2019 r. wychowankowie oraz pracownicy naszego # zakładu wspólnie z młodzieżą ze Szkoły Podstawowej im. Jana Czochralskiego w Kcyni wzięli udział w ogólnopolskiej akcji „Sprzątanie świata”.

Wspierani byliśmy przez księdza Zbigniewa Grzegorzewskiego proboszcza parafii pw. św. Michała Archanioła, ks. Marcina Wierzchosławskiego, a także przez Urząd Miejski w Kcyni. Akcja ta organizowana została po raz 25 przez Fundację "Nasza Ziemia", w tym roku pod hasłem "Sprzątamy, Nie śmiecimy, Zmieniamy".

Celem naszych działań było posprzątanie zabytkowego cmentarza w Kcyni przy ulicy Nakielskiej. Należy docenić aktywny udział uczniów szkoły podstawowej, którzy wspólnie z panią dyrektor Aleksandrą Doiczman oraz paniami Anną Góralczyk i Dorotą Szarugą, zapewnili realizację zamierzonych celów akcji takich jak: dbanie o czystość w naszym otoczeniu, ale również kształtowanie wśród dzieci postrzegania tego zabytkowego cmentarza, jako ważnego elementu naszego miasta, naszego wspólnego skarbu i dobra.

Dziewczynki z wielkim zaangażowaniem zbierały do worków odpady z całego cmentarza. Grupa pod kierunkiem pani Lidii Kozłowskiej-Rusin oczyszczała alejki cmentarne. Inni zbierali połamane gałęzie na pryzmy, sprzątali zaschnięte wieńce, wypalone znicze... Chłopcy zajęli się zebraniem rozrzuconego gruzu zalegającego na bezimiennych mogiłach. 

Nasze, już czteroletnie działania mają na celu tworzenie przemyślanych działań edukacyjnych, nie tylko dla młodzieży, ale także dla licznych zwiedzających i ukazujących tę zabytkową nekropolię, jako zintegrowane dziedzictwo kulturowo-przyrodnicze naszego miasta.

Mimo że jest to dziedzictwo kłopotliwe, któremu trudno jest zapewnić odpowiednią ochronę przed nieczystościami (np. przywożonymi z ulicy lub przynoszonymi z domów prywatnych…). Jednak powoli udaje się nam uświadomić mieszkańcom Kcyni rolę i znaczenie tej pięknej nekropolii w kształtowaniu aktywnych postaw patriotycznych i obywatelskich.

Powolna jego degradacja materialna w minionych dziesięcioleciach spowodowała, że wartości, jakie on niósł przez ostatnie stulecia mimowolnie zanikły w pamięci naszej małej wspólnoty i przestała ona uznawać to dziedzictwo za swoje. Sytuacja ta jednak ulega zmianom, dzięki wspólnym wysiłkom młodzieży oraz grupy zapaleńców.

We współczesnej turystyce kulturowej wykorzystuje się potencjał turystyczny cmentarzy. Rozumiany jest on przede wszystkim, jako możliwość wykreowania produktu turystycznego w małych miejscowościach, na bazie ich atrakcyjności turystycznej oraz koncepcji działań edukacyjnych, które pozwolą na efektywne uświadomienie turystom oraz ich mieszkańcom wartości dziedzictwa sepulkralnego, a nawet zaangażowania ich w jego ochronę.

Nasz cmentarz znajduje się w bezpośredniej bliskości ważnych obiektów użyteczności publicznej i urzędów (bank, poczta, ośrodek zdrowia, szkoła podstawowa). Przechodząc obok, ocieramy się o przeszłość, niemal ją dotykamy… Cienisty półmrok zaprasza na chwilę odpoczynku i wytchnienia w czasie upalnych dni. 

Odwiedzanie takich miejsc jest najczęściej motywowane potrzebami poznawczymi oraz religijnymi. Kształtuje ono doznania określonych wrażeń estetycznych, zmusza do zadumy, modlitwy i chwili refleksji nad wartościami, którymi kierujemy się w życiu.

Postrzegany powinien być on jako złożony system, w których aspekty kulturowe złączone są ściśle z przyrodniczymi. Wpływać to będzie często na nieco inne postrzeganie turystyki cmentarnej, kiedy to obok eschatologicznego rozumienia, wynikającego z doktryny chrześcijańskiej, śmierć jawi się również jako początek nowego życia w sensie biologicznym, którego rozwój możemy obserwować na własne oczy.

Cmentarz ten założony został według określonych zasad. Rozplanowany w układzie symetrycznym, z centralnie ulokowaną kaplicą pod wezwaniem św. Barbary, do której prowadzą dwie aleje, obsadzone drzewami. Orientowane w kierunku wschodnim groby planowano w taki sposób, aby pozostawić wystarczająco dużo miejsca na ścieżki między nimi i na rośliny. Uważano bowiem w XIX wieku, że zieleń na cmentarzu zapewnia uczucie odizolowania, którego wymaga żałobny nastrój.

Najbardziej charakterystyczne drzewa spotykane na tym cmentarzu to kasztanowce, klony, buki. Roślinami zielnymi z kolei są cebulica syberyjska, śnieżyczka, przebiśnieg (gatunek chroniony), konwalia majowa i fiołek wonny. W runie cmentarza pojawia się także przylaszczka pospolita, a także bardzo bujny bluszcz i barwinek.

Cmentarz kcyński pełni także ważne funkcje społeczne, jako miejsce pamięci. Uczestniczy w budowaniu tożsamości naszej wspólnoty, kształtuje refleksję historyczną, czego żywym przykładem są: pomnik kosynierów poległych w 1848 r., mogiła ofiar zbrodni niemieckich w latach 1939-45, grób prof. J. Czochralskiego - patrona Szkoły Podstawowej w Kcyni, czy mogiły wielu zasłużonych mieszkańców naszego miasta i regionu.

W promieniach jesiennego słońca cmentarz mienił się złotem, czerwienią, purpurą. Leniwie opadające liście ścieliły się różnokolorowym dywanem pod nogami…. To piękne i wspaniałe miejsce.

Na zakończenie naszej akcji wszyscy spotkaliśmy się razem pod kaplicą cmentarną. Ks. proboszcz Zbigniew Grzegorzewski wspólnie z panią dyrektor Aleksandrą Doiczman oraz panem kierownikiem internatu z Zakładu Poprawczego w Kcyni Piotrem Polańskim, podziękowali dzieciom za zaangażowanie i umówili się na następne działania, mające na celu dbanie o czystość tego zabytkowego, niezwykłego cmentarza.

materiał: Jacek Maćkowski

Autor nie wyraża zgody na komentowanie artykułu. 

Galeria

Powrót Drukuj